Το μυστήριο των μπλε μαϊμούδων στις αρχαιοελληνικές τοιχογραφίες αποκωδικοποιείται

16/4/2020 23:02    μελέτη
Οι μαϊμούδες εμφανίζονται στις ελληνικές τοιχογραφίες από την εποχή του Χαλκού, πριν από 3.600 χρόνια, αλλά ως ζώα δεν είναι γηγενή της Ελλάδας ή των νησιών του Αιγαίου. Τι δουλειά είχαν, λοιπόν, στους τοίχους της Κνωσού και του Ακρωτηρίου;

Στην αρχαία και μεσαιωνική τέχνη έχουν εμφανιστεί αρκετές φορές ζώα που δεν είναι γηγενή ή είναι και εντελώς φανταστικά. Και βέβαια, είναι προφανές όταν ο καλλιτέχνης απεικονίζει ζώα που δεν έχει δει ο ίδιος ποτέ με τα ίδια του τα μάτια, κάτι που συμβαίνει συχνά στα μεσαιωνικά χειρόγραφα.

Στην περίπτωση των ελληνικών τοιχογραφιών, όμως, είναι επίσης προφανές ότι οι καλλιτέχνες είχαν δει μαϊμούδες, ή έστω είχαν μιλήσει με ανθρώπους που τις είχαν δει. Οι απεικονίσεις είναι τόσο ακριβείς που οι ερευνητές, σύμφωνα με νέες μελέτες, μπορούν να αναγνωρίσουν τα συγκεκριμένα ζώα.

Οι μαϊμούδες βέρβετ (επιστημονική ονομασία Chlorocebus pygerythrus) εμφανίζονται σε τοιχογραφίες στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης. Είναι γνωστές και αναγνωρίσιμες από τις στρογγυλές μουσούδες τους, μια λευκή λωρίδα στο μέτωπό τους, τη μακριά ουρά τους και τα επίσης μακριά τους μέλη. Όλα αυτά απεικονίζονται με ακρίβεια στις τοιχογραφίες.

download 1


Σε μια άλλη τοιχογραφία, στην Κνωσό της Κρήτης, εμφανίζονται μπαμπουίνοι. Τα χαρακτηριστικά τους, που περιλαμβάνουν την άτριχη μουσούδα τους, το ευρύ τους στέρνο, τη στενή μέση και το πολύ ιδιαίτερο σχήμα του προσώπου τους, τους κάνει πολύ εύκολα αναγνωρίσιμους στη συγκεκριμένη τοιχογραφία.

Επιπλέον, τα ζώα αυτά, στις απεικονίσεις τους, συμπεριφέρονται όπως και στην πραγματικότητα: Οι μαϊμούδες σκαρφαλώνουν και οι μπαμπουίνοι στέκονται στο έδαφος...

Και τα δύο είδη είναι γηγενή της βορειοανατολικής Αφρικής. Αυτό αποτελεί μια πολύ ισχυρή ένδειξη ότι οι Μινωικοί πληθυσμοί ήταν σε επαφή με αυτό το τμήμα της αφρικανικής ηπείρου.

Παρόλα αυτά, υπάρχει μια μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις τοιχογραφίες και την πραγματικότητα: Στις πρώτες, οι μαϊμούδες είναι μπλε. Οι ερευνητές έχουν μια ενδιαφέρουσα θεωρία για αυτό: Πιστεύουν ότι οι διαφορετικοί πολιτισμοι αναγνωρίζουν αλλιώς τα χρώματα στο φάσμα, και οι συγκεκριμένοι καλλιτέχνες έβλεπαν το μπλε σαν μέρος της χρωματικής οικογένειας του γκρι και του πράσινου. Το ίδιο πιστεύουν και για τα ψάρια, όπως αυτά απεικονίζονται στις μινωικές τοιχογραφίες.


2442


Μια άλλη εκδοχή είναι ότι οι συγκεκριμένες τοιχογραφίες ίσως αποτελούν αναφορά στους αρχαίους Αιγυπτίους, που είχαν θεοποιήσει τις μαϊμούδες και τις απεικόνιζαν μπλε, επειδή αυτό ήταν το ιερό τους χρώμα.

Η συγκεκριμένη μελέτη δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Antiquity.

«Οι μικρόσωμες, ευκίνητες και πολύ ρεαλιστικά ζωγραφισμένες μαϊμούδες βέρβετ, συνδέονταν συχνά με ψυχαγωγικές δραστηριότητες», γράφουν οι συγγραφείς της έρευνας. «Ενώ οι μεγαλόσωμοι μπαμπουίνοι συνδέονταν με πιο ανθρωπομορφικές συμπεριφορές και ιερά τελετουργικά».

Η έρευνα συνδέεται με τη μελέτη των πρωτευόντων στην αρχαιότητα, ένα σχετικά καινούργιο πεδίο της αρχαιολογίας.

«Οι κοινωνίες του Αιγαίου της εποχής του Χαλκού, ήταν οι πρώτοι ευρωπαϊκοί πολιτισμοί που απεικόνισαν τα μη-ανθρώπινα πρωτεύοντα», γράφουν οι μελετητές. «οι απεικονίσεις των πρωτευόντων στη Μινωική εποχή επιβεβαιώνουν την επαφή των νησιωτών με πληθυσμους της βόρειας Αφρικής που ζούσαν με αυτά τα πρωτεύοντα».

Οι πολύχρωμες και τόσο ακριβείς τοιχογραφίες, εν ολίγοις, μας δείχνουν ότι οι Αρχαίοι Έλληνες κατέγραφαν με λεπτομέρειες τη γνώση που αποκόμιζαν από την επαφή τους με άλλους πολιτισμούς και ότι οι νησιωτικοί πολιτισμοί δεν ήταν αποκομένοι, αλλά είχαν πολλές και στενές επαφές με τον υπόλοιπο κόσμο.


cnn

Επόμενο Προηγούμενο
 

Οι διαμαρτυρίες σήμερα στη Θεσσαλονίκη

Οι διαμαρτυρίες σήμερα στη Θεσσαλονίκη

10:31 12/6/2018

Για σήμερα Τρίτη 12 Ιουνίου

Η αναμόρφωση των 14 αεροδρομίων - Τι γίνεται στης Θεσσαλονίκης;

Η αναμόρφωση των 14 αεροδρομίων - Τι γίνεται στης Θεσσαλονίκης;

10:23 12/6/2018

2019 - 2021

Ιστορική στιγμή - Τραμπ και Κιμ υπέγραψαν κοινό κείμενο

Ιστορική στιγμή - Τραμπ και Κιμ υπέγραψαν κοινό κείμενο

10:15 12/6/2018

video

Μαθήματα κυκλοφοριακής αγωγής για παιδιά σήμερα στην Καλαμαριά

Μαθήματα κυκλοφοριακής αγωγής για παιδιά σήμερα στην Καλαμαριά

01:52 12/6/2018

Αθλούμαι στην Καλαμαριά

Οι μέλισσες γνωρίζουν το μηδέν και το τίποτε

Οι μέλισσες γνωρίζουν το μηδέν και το τίποτε

01:28 12/6/2018

είναι ίσως τα πιο έξυπνα έντομα

Περιβαλλοντικό οικιακό τιμολόγιο ρεύματος: Ποιοι δικαιούνται έκπτωση 30%

Περιβαλλοντικό οικιακό τιμολόγιο ρεύματος: Ποιοι δικαιούνται έκπτωση 30%

01:18 12/6/2018

κοινή υπουργική απόφαση

Σήμερα - Συγκέντρωση φαρμάκων απο τον Δήμο Καλαμαριάς

Σήμερα - Συγκέντρωση φαρμάκων απο τον Δήμο Καλαμαριάς

01:15 12/6/2018

Κεντρική βιβλιοθήκη

Σήμερα το Bazzar βιβλίου στην Καλαμαριά

Σήμερα το Bazzar βιβλίου στην Καλαμαριά

01:05 12/6/2018

Τρίτη 12 Ιουνίου

Παιδικοί σταθμοί: Ξεκινούν οι αιτήσεις - βγαίνει η πρόσκληση - τα κριτήρια

Παιδικοί σταθμοί: Ξεκινούν οι αιτήσεις - βγαίνει η πρόσκληση - τα κριτήρια

00:54 12/6/2018

ΕΣΠΑ

Θεσσαλονίκη: 1.500 επιστήμονες στο Συνέδριο Σεισμικής Μηχανικής

Θεσσαλονίκη: 1.500 επιστήμονες στο Συνέδριο Σεισμικής Μηχανικής

00:46 12/6/2018

16ο Πανευρωπαϊκό

Κλασικά Έπιπλα